Туган җиренең мәшһүр улы

Кичәне әзерләп алып баручы район китапханәсенең баш китапханәчесе А.Р.Килмөхәм­мәтова чараны ачып, татар һәм башкорт халкының күренекле шагыйренең тормыш һәм иҗат юлына байкау ясады.

- Хәбибнаҗар Нәҗметдин улы Нәҗметдинов 1918 елның 5 февралендә Дүртөйле районы­ның Миңеште авылында дөньяга килә. Авыл мәктәбен тәмам­лагач, Уфага юллана. 1941 елда фронтка китә, 1946 елда гына кай­тып, К.А.Тимерязев исемен­дәге Башкорт педагогия институтын тәмамлый. “Совет Башкортстаны” гәзите, “Әдәби Башкортстан” журналы редакция­ләрендә эшли. 3 елдан соң Башкорт академия драма театрының директоры итеп тәгаенләнә, ахырда кире журналистикага кайта – “Һәнәк” журналының мөхәрри­ре була. 1962 елдан – 1969 елга кадәр Башкортстан Язучылар берлеге белән җи­тәкчелек итә.

Назар Нәҗминең кабатланмас иҗаты татар һәм башкорт милли әдәбиятын үстерүгә, аны бөтен илгә танытуда зур роль уйный. Чагу иҗаты туган телен, милли мәдәниятен һәм илаһи шигъриятен сөйгән беркемне дә битараф калдырмый. Чарада катнашучылар да аның иҗатына гашыйк булуларын яшерә алмадылар.

Мәгариф ветераны Ә.Ш.Мөф­­тәхетдинова исә Назар Нәҗминең якташы, ул да тумышы белән Дүртөйле районыннан, булуы белән горурлануын әйтте.

- Якташымның иҗатына гашыйк кешемен. Ходай Тәгалә Назар Нәҗмигә шагыйрьлек талантыннан тыш, башка сәләт­ләрне дә мул биргән: ул менәмен дигән драматург, дистәгә якын драма һәм комедия авторы, үзенә генә хас матур тавышлы шәп җырчы, өстәвенә, үзәкләрне өзеп, күңелнең иң нечкә кылларына чиртә торган оста гармунчы иде. Аның бихисап әсәрләре рус теленә тәрҗемә ителгән, - дип Әлфия Шәрәфи кызы рус те­лендәге берничә шигырен укып ишеттерде һәм “Уфа юкәләре” җырын башкарып, залда утыручыларны яшьлек­ләренә алып кайтты.

Сәкинә Габдерәшит кызы Садретдинова исә Дүртөйле килене булуы, еш кына шагыйрь­нең туган авылы яныннан үтеп йөрүләре турында бәян итте. “Таулар җыры”н башкарып, ав­торның җиргә, илгә, кеше­л­әр­­гә, табигатькә гашыйк җан булуына янә бер тапкыр инанырга мөмкинлек бирде.

Халык арасында популяр җырлар авторы буларак, бу һәм “Уфа юкәләре”, “Мине юллар чакыра”, “Юкка түгел, юкка түгел­дер”, “Кышкы романс” кебек җыр­­лары татар һәм башкорт эстрада музыкасының алтын фондына кергән. Шунысы куанычлы, алар бүген дә популярлыгын югалтмый – Н.Нәҗми сүзләренә язылган җырлар төрле чараларда, мәҗлесләрдә яратып җырлана. Мәгариф ветераны Галимә Тимергазина башкаруындагы “Кышкы романс” җырын җыелучылар аеруча хисләнеп тыңлады һәм үзләре дә кушылып китте. Шулай ук җыелучылар үзләренең иҗат җимешләре, уй-фикерләре белән дә уртаклашты. Урамнарга Назар Нәҗми исеме бирелүе, туган ягында йорт-музее ачылуы, әдәбият һәм сәнгать өлкәсендә Назар Нәҗми исемен­дәге премия булдырылуы, мәк­тәпләрдә, уку йортларында, китапханәләрдә шагыйрь иҗаты эзлекле өйрәнелүе, очрашулар, шигърият кичәләре, шигырь­ләрен сәнгатьле уку буенча бәй­геләр үткәрелүенә шатлануларын белдерделәр.

Мондый чаралар оештырылып торганда Назар Нәҗми исем­ле бөек шагыйрен туган халкы онытмас, аның җырлары яратып җырланыр, шигырьләре та­гы да күбрәк күңелләрне яулар, дип ышанасы килә. Ә ул безгә, чынлап та, беркайчан да югалмый торган бай әдәби мирас калдырып китте.

Эльвира Ямалетдинова.

Автор фотосы.