Айлар арасында Рамазан ае, көннәр арасында – Җомга көне, кичләр арасында Кадер кичәсе иң мөбарәк һәм иң мөкатдәс вакытлардан. Быел Кадер кичәсе 31 майдан – 1 июньгә (җомга көннән шимбәгә) туры килә.
Изге Рамазан аенда ураза тоту, ислам диненең нигезе булган гыйбәдәтләрнең өченчеседер. Шуның өчен дә, һәрбер мөэмин, мөселман булган, балигъ акыллы кешегә ел саен Рамазан аенда ураза тоту фарыздыр. Шулай ук Рамазан Шәрифтә мөэмин мөселманнарга ярдәм итү, ифтар кылдыру тиештер, һәм, Изге Рамазанның ахырына таба, бик олуг, мең айдан кадерле булган Кадер кичәсен күзәтеп, чын күңел белән Аллаһ Раббыбыз Раббүль-Гъыйззәдән, үзебезне тамуг утыннан аралавын һәм киләчәктә оҗмахының түрләренә ирешүне насыйп итүен сорап дога – истигъфарда булуыбыз тиештер. Пәйгамбәребез Мөхәммәт Мостафа салләллаһу галәйһи вә сәлам: «Кадер кичәсен Рамазанның соңгы 10 төн арасыннан, бигрәк тә так санлы көннәреннән эзләгез!» – дигән (хәдис, сахих әл-Бохари җыентыгы). Пәйгамбәребез салләллаһу галәйһи вә сәлам үзе шушы көннәрдә гыйбадәт, догаларын тагын да арттыра торган булган.
Нәрсә соң ул Кадер кичәсе? Һәм нигә ул «Олуг кичә» дип атала? Ни өчен Пәйгамбәребез салләллаһу галәйһи вә сәлам шул чаклы тырышып дога кылган ул кичәдә?
Кадер кичәсе – Рамазан аеның 27 нче төне – гарәпчә: «ләйләтел – кадер» дип һәм «язмыш хәл ителә торган төн», «көч-кодрәт төне» дип санала. Бу төндә изге гамәлләрнең әҗер саваплары башка кичәләргә караганда бик күпкә артык булганлыктан, әлеге бәйрәм мөселманнар тарафыннан аеруча хөрмәт ителә. Риваятьләргә караганда, бу төннәрдә һәртөрле могҗизалар һәм гаҗәеп хәлләр, искиткеч вакыйгалар күренә (шуларның берсе: күк капусы ачылу), ә аларны күрү яки ишетү бәхетенә ирешкән кешеләр үзләренең хыялларын тормышка ашыралар икән, язмышлар хәл ителә икән. Шуның өчен дә, Кадер кичәсе төннәрен мөселманнар йокламыйча Аллаһу Раббыбыз Раббүль-Гъыйззәдән үзләренә карата мәрхәмәтле булып, бәндәчелек белән, белеп яки белмичә, теләп яки теләмичә кылган һәм кылыначак гөнаһларын ярлыкавын теләп-ялварып намаз укый торган төннәр дип санала.
Шулай да, ничек танып белергә соң ул Кадер кичәсен?
Риваятьләргә караганда, бу кичәдә көн җылы булыр, давыл, җил күзәтелмәс, һавасы да аерыла. Ул кич җитәр алдыннан аткан таң кояшлы булып, нурларын чәчеп торыр. Кадер кичәсен кеше җаны, күңеле белән сизә.
Әгәр дә без, әлеге көнгә туры китереп дога кылсак, тәүбә итсәк, Аллаһы Тәгалә гөнаһларыбызны кичерер, иншаалаһ. Быел Олуг бәйрәм Кадер кичәсе 31 нче майдан – 1 нче июньгә (җомга көннән шимбәгә) туры килә.
Вәлиҗан хәзрәт Гәрәев, Бельский авылы имамы.