Тормыш сынауларына бирешми

Унсигез яшьлек Мөни­рәне язмыш җилләре 1957 елда безнең якка алып килә, биредә Кырмыскалы авылы егете Җәүдәт Насыйров белән танышып, чәчләрен-чәчкә бәйлиләр. Озын толымлы һәм уңган кыз район үзәк дәваханәсенә җыеш­тыручы булып эшкә урнаша. Ул елларда сәламәтлек саклау учреждениесенең эш­чән­леге кече персоналның тырышлыгына да бәйле була, чөнки алар мич тә яга, су да ташый.

- Табиблар сәгать 9да эш­кә килгәнче амбула­ториядә җылы һәм чиста булсын, авыруларны кабул итә алсын өчен мин иртәнге сәгать 5тә үк мич яга башлый идем. Бик күп еллар күмер ягарга туры килде, ә ул үтә дә авыр хезмәт, - дип хәтерли ветеран.

Бераз вакыттан аны балалар бүлекчәсе стационарына күчерәләр. Ул елларда бүлекчә агач бинада урнашкан була. Анда да җыештыру гына түгел, мич ягып, плитә өстендә шприцлар һәм башка медицина инструментларын кайнату да аның өстендә була. Төнлә дежурствода торулар аеруча алҗыта. 60нчы елларда Кырмыскалы ярлы авыл була. Транспорт булмый, бик мөһим йомыш булганда гына Уфага бару өчен машина бирелә. Һәр төндә диярлек бүлекчәгә авыру бала китерәләр, ә җыеш­тыру­чылар төнлә табибны өен­нән алып килергә тиеш була. Шуңа да йокысыз һәм тынгысыз төннәр Мөнирә апа­ның хәтерендә ныклы уелып калган.

- Ул вакытта табиблар аеруча көчле һәм үз бурыч­­ларына җитди карадылар, кече һәм урта персоналга да таләпчән булдылар. Елена Николаевна Талалова, Рәйдә Саях кызы Солтангалиева, Сара Азиковна Пескина нәкъ шундыйлардан иде. Гомумән, мин эшләгән елларда Кырмыскалы авылында һәм дәваханәнең үзендә дә бик күп үзгәрешләр булды. Мә­сәлән, 1957 елдан 1994 елга кадәр белемле һәм тәҗ­рибәле 15тән артык баш табиб алмашынды. Шулай да алар­ның берсе - Хәниф Шә­ех улы Бәширов аеруча хә­тердә кал­ган. Ул озак еллар дәва­мында дәваханә коллективына җитәкчелек итте. Оста хирург буларак, хез­мәттәш­ләре һәм халык арасында абруй казанды, кешелеклелек сыйфатлары белән дә ул аерылып торды. Гади хезмәт­кәр­ләрнең эшен барлык җи­тәкчеләр дә күрә белми, ә ул аларны һәрвакыт аңлады һәм хезмәтләрен лаеклы бәһа­лады, – ди ул.

Пенсиягә чыгар алдыннан Мөнирә апа озак вакыт районның балалар кон­суль­тациясендә хезмәт салды. Дәва­ханәдә эшләү аның күп вакытын алуга карамастан, гаилә аның өчен иң мөһиме булып калды. Анда хәс­тәр­лекләр дә, мәшә­катьләр дә җи­тәрлек. Балалар тәр­бия­ләү­дә ярдәм күрсәткән каенанасын ул әле булса ихтирам белән искә ала. Ике улы һәм бердәнбер кызы өчен аның күңеле тыныч, алар йөз­гә кызыллык китерми, үзаллы тормыш көтәләр. Оны­гы Җәмил Әхмәдуллин Мөни­рә Фәйзелкадыйр кызы өчен аеруча якын. Бәлки, хак­лы ялга чыккач, ул бик күп вакытын һәм көчен аңа багышлагангадыр. Башкача булуы мөмкин дә түгел, чөнки башкаларга караганда Җәмил ярдәмгә күбрәк мох­таҗ була. Ә бү­генге көн­дә аның күпкырлы сәләте ярдә­мендә уллар­ының берсе ачкан “Кармет” җәмгыяте ыша­­нычлы адымнар белән алга атлый.

…Соңгы дистә ел эчендә дин Мөнирә Насыйрованың тормышында зур урын били. Коръән сүрәләрен ул бәлә­кәй чактан ук яттан белә, чөнки әтисе ягыннан да, әни­се ягыннан да карт­әтиләре мулла булган. 50 яшен тутыр­гач, Мөнирә апа ислам дине буенча янә белемен арттыра. Баксаң, һәр нәрсәнең үз вакыты икән. Менә байтак еллар Мөнирә апа намаз, Коръ­ән укый, дини китаплардан аерылганы юк. Бәл­ки, кайчандыр ул догалар аңа авыр тормыш сынауларын лаеклы үтәргә ярдәм ит­кәндер.

Әкренләп дин аның тормыш мәгънәсенә әверелә. Үзе­нең догаларында Мө­нирә апа дөнья иминлеге, балалары һәм оныклары исәнлеге һәм лаеклы үткән гомере өчен әти-әнисенең рухына до­га кыла. Еш кына Бөек Ва­тан сугышы фронтында һә­лак булган әтисе һәм ялгы­зы биш бала үстереп, олы тор­­мыш юлына чыгарган әни­­сенә рәхмәт укый. Дин аның күңелен пакъландыра, як­тылык өсти, яшәргә көч би­рә.