Бәхетле гомер көзе

1928 елның 27 гыйнварында Кәчүән авылында Мөхәммәт һәм Фәрхинур Хәбибетдинов­лар гаиләсендә бишенче бала булып дөньяга килә ул. Башлангыч белемне туган авылында ала, соңыннан Биштәкә җиде­еллык мәктәбендә укый. Кызганычка каршы, бик иртә әти-әни назыннан мәхрүм кала - 1939 елда алар бер-бер артлы үлеп китәләр. Абыйсы Мөхәм­мәтдин ФЗУга укырга китә, апасы Гамбәр тормышка чыга, кече абыйсын балалар йортына урнаштыралар, ә Салиха 11-12 яшендә йортта берүзе кала. Аңа үз йортында чит кешеләр белән дә торырга туры килә. Кем­неңдер баласын караша, кем­гәдер чүп утый һәм башка төрле эшләр башкарып, тамагын туйдыра.

1941 елда абыйсы һәм җиз­нәсе сугышка китәләр. Шулай итеп, апасы Гамбәр бәләкәй баласы белән аның янына кайта. Ләкин туган йортта озак яшәргә туры килми, эш эзләп Уфага чыгып китәләр.

- Сугыш башлануга ир-егет­ләр белән беррәттән эшкә чумарга туры килде. Ул авырлыкларга ничек чыдаганбыз да, ничек түзгәнбез? – дип искә ала бүген Салиха апа.

1947 елда 19 яшендә Илтуган авылы егете Фәритне очрата. Тиздән яшьләр гаилә кора. Фәрит тә үз гаиләсендә җиденче бала. Шулай да килен булып төш­кәч, каенана-каенатасы аны җылы каршы алалар. Йорт бә­ләкәй генә булса да, ба­рысы да сыя, тыныч гомер итә­ләр. Яшь гаиләдә дә бер-бер артлы 5 бала туа. Иренең әти-әнисе белән 30 ел бергә го­мер кичер­деләр. Салиха кеч­кенәдән эшсө­яр булып үсә, шуңа бер эштән дә курыкмый. Чиләгенә күрә капкачы, дигәндәй. Фәрит тә эшкә уңган була. Бер-берсенә терәк булып, 55 ел бергә гомер иттеләр. Каенатамның фани дөньядан китүенә дә 16 ел булып китте.

Шунысы куанычлы, Салиха Мөхәммәтдин кы­зы­­ның хезмәте югары бәһа­ланды: “1941-45 елларда Бөек Ватан сугышында намуслы хезмәте өчен”, Җиңү бәйрәм­нәрендә юбилей медаль­ләре белән бүләкләнде.

- Авылда эшләмәгән эш калмады, тормыш гел генә баштан сыйпап тормады. Әмма мин беркайчан да күңелемне төшер­мәдем, авырлыкларны җиңәргә тырыштым, - ди Салиха каенанам.

Мин килен булып төш­кәндә аңа 46 яшь кенә иде әле. Колхозда гөрләтеп эшләп йөрегән чагы. Ике ел бергә яшәгәннән соң башка чыктык. Бер-бер артлы ике улыбыз туды. Мин Бөре педагогия институтында укыганда да, эшкә чыккач та, каенанамның ярдәме зур булды. Балаларны тәрбия­ләшкәне өчен аңа чиксез рәх­мәтлемен. Кызганычка каршы, 1991 елда тормыш иптәшем фани дөнь­ядан китеп барды. Ялгызым калсам да, улларым Илшат, Айрат, ки­леннәрем Нә­зилә, Регина һәм оныкларым минем өчен дә, нә­нәйләре өчен дә өзелеп тора.

Әлеге вакытта Салиха каенанам улы Мөхәррәм белән яши. Күпләп мал, кош-корт асрыйлар, бакча үстерәләр. Кызы Миң­легөл белән кияве Илдус Авыргазы районының Талбазы авылында яшиләр. Хаклы ялда булгач, еш кына әниләре янына килеп, хәлен беләр. Кече улы Фир­дәвес белән килене Гүзәлия дә Талбазыда гомер итә. Әни­ләрен еш кына кунакка чакырып, ярдәм кулы сузып торалар. Ул үзе дә, олы яшьтә булуына карамастан, җитезлеген, егәр­леген, уңганлыгын югалтмый. Дини китаплар, гәзит-журналлар укый. Кул эшләрен дә ташламый, бүгенге көнгәчә йон эрли, оекбашлар, шәлләр бәй­ли, аш-суны үзе әзерли.

Салиха әнкәйнең яшьлек чорлары авыр елларга туры килсә дә, бүгенге тормышыннан ка­нәгать булып яши. Шулай бул­мый­­ни, җылы өе, табын тулы сые бар. Иң сөенечлесе - балалары, оныклары һәм туруннары аның ышанычлы таянычы.

Фәнүзә Йосыпова.

Илтуган авылы.