Үзән
+13 °С
Болытлы
Барлык яңалыклар
Синең кешеләрең, авыл
3 август 2018, 12:24

Җиләкләр пешә икән, алланып төшә икән...

Җәй – җиләк-җимеш һәм чәчкәләр ае. Шуңа да кайсы гына авылга юл тотма, болын-урманнарда җиләк җыючыларны очратырга мөмкин. Кайберәүләр гаиләсенә, балаларына дип җыйса, икенчеләре табигатьгә чыгып ямь таба. Кырмыскалы авылында яшәүче Миңлегөл Сәйфуллина да ямьле айларның һәр көнен файдаланып калырга тырыша. Мин килгәндә дә ул бакчасында кура җиләге җыя иде. Җиләкләре дә бит аның күз явын алырлык: үзләре эре, кып-кызыл булып пешкән.

- Мин кечкенәдән җиләк җыярга яратам. Әни белән иртән-иртүк торып, тау битләренә, урман буйларына барып, бөртекләп каен һәм җир җиләге җыя идек. Андагы биек үлән, чебен, черки, кигәвен дә куркытмады безне. Әле дә яратам мин җәй мизгелен. Бакчаларда, урман-кырларда авыз суларын китереп, яшел яфраклар арасыннан күзне кызыктырып кып-кызыл җиләкләр утыра. Ирен­мә­гәннәр аны чиләк-чиләк җыя. Беркем дә аяк басмаган урынны табып, кошлар җырын тыңлый-тыңлый, аларның хуш ис эченә ләззәтләнеп, иртәнге чыклы үләннәр арасыннан кызарып пешкән җиләк җы­юдан да рәхәт мизгел бар микән?! Савытың тулгач, аның хуш исенә исереп, матурлыгына сокланып бераз карап торасың әле. Ә аның тәмен бернинди экзотик җимешләр дә алыштыра алмый. Кып-кызыл тәл­гәшләр кичен йокларга яткач та, күз алдыннан китми эленеп тора. Бакчада эшләргә аеруча ошый, үстергән яшелчә-җи­мешләрне җыеп, төрле кайнатмалар, компотлар кайнатам, салатлар ясыйм. Кышкы салкыннарда балаларың, оныкаларың белән шул кайнатмалар белән тәмләп чәй эчүләр, салатлар ашау үзе бер оҗмах. Минлек әзерлим, мәт­рүшкә һәм башка дару үләннәрен дә күпләп җыеп киптереп куям. Ә безнең якларда аларның ниндие генә юк. Аларның мең төрле чиргә шифасы барлыгын беләм мин.
Быел бакчамда кура җи­ләге дә, карлыган да бик уң­ды. Аларны җыеп кайнатмалар да ясадым, бер өлешен туңдыргычка салып куйдым. Бу табигать бүләге организм өчен бик файдалы. Ул күз күремен яхшырта, тиренең картаю процессын әкренәйтә. Организм яхшырак эшләсен өчен аны эремчек яки каймак белән ашарга кирәк. Кура җиләге ялкынсынуларга каршы көрәшә, тән температурамын төшерә, яман шеш күзәнәкләренә үсәргә ирек бирми, дип китапларда укыган бар. Организмны начар матдәләрдән чистартасың килсә, җиләк ашарга кушалар. Анда клетчатка күп, шикәр күләме аз. Ашказаны-эчәк, бавыр, артрит, ревматизм, подагра авыруларыннан, матдәләр әй­ләнешен көй­ләүдә кулланырга да мөм­кин. Витаминнар иммунитетны ныгыта. Шуңа да аның яфракларын, сабакларын киптереп, чәйгә салып эчәргә тырышабыз, - дип Миңлегөл Сәй­фулли­наның шул кадәр ләззәт­ләнеп сөйләгәненә мин сокланып карап тордым.
Венера Гафарова (Бакиева).
Автор фотосы.
Читайте нас: