Җитмеш төрле һөнәр иясе

Марат Сәйфуллин балачактан техникага тартыла. Мал азыгын ваклагыч, компрессор, бетон бутагыч, утын яру җайланмалары, блок җитештерү станогы һәм башка корылмаларны ул кул астында булган трактор һәм автомобиль детальләреннән ясаган. Ә иң кызыклысы - карда һәм сазлыкта йөрү машинасы, кече улы аны “Мустанг” дип атаган.

Марат 1971 елда Венера һәм Расих Сәй­фуллиннар гаиләсендә туган. Әнисе Венера Әхмәт кызы гомерен мәгариф өлкә­сенә багышлаган – башлангыч сыйныфлар укытучысы, ә әтисе Расих Габдулла улы киномеханик булып эшләгән.

- Бу сәләтем миңа әтием­нән күчкәндер. Дүрт сыйныф кына белеме булуга карамас­тан, аның белмәгән һәм эшләмәгән эше юк иде. Төрле техниканы тиз генә төзәтеп куя, 1-2 сәгать эчен­дә эшләмәгән телевизор “җанланып” китә иде. Ватык мотоциклларын да төзәтергә алып килүчеләр булды. Әти төне буе гаражда чокына, ә иртән хуҗасы мотоциклына утырып кайтып китә. Аның эшләгәнен күзәтергә ярата идем, шулай мин дә өйрәнеп киттем, - ди Марат Расих улы.

Бервакыт әтисе эшеннән фильм күрсәтү өчен электр белән тәэмин итү сыйфатында файдаланылган ватык генератор алып кайткан. Сигез яшьлек Марат аны төзәтеп карарга була. Ә ул кабынып киткәч, малай шатлыгыннан аның тирәли йөгерә башлый. Мәктәпне тәмамлагач, егет аны үзаллы җыйган мотоблок өчен файдалана. Марат Расих улы сөйләвенчә, тәүдә булачак конструкцияне җентек­ләп башында “җыя”, соңын­нан кайбер урыннарына тө­зәтмәләр кертеп ясап та куя.

- Теләгәнем тормышка ашса, мин аңлата алмаслык шатлык кичерәм, - ди әңгә­мәдәшчем. – Затлы тун алырга телисең, ләкин акчаң җит­ми тора. Әнә шуны сатып алгач нинди хисләр киче­рәсең, монда да шулай. Карда һәм сазлыкта йөри торган машина ясау теләгем күптән бар иде. Аны эшләп беткәч, минем ничек куанганымны белсәгез икән?!

Ул техниканы мин иске “шестерка” һәм тракторның алмаш частьларыннан җый­дым. Кар һәм сазлыкта гына түгел, суда да “йөзә” белә ул. Тоташ калын тимердән эшләнгәч, анда су керми. “Мустанг” чылбыр ярдәмен­дә хәрәкәт итә, ә суда тизрәк йөресен өчен Марат Расих улы арттан аңа винт борып куйган. Машина бензин белән эшли. Аның ике күчер­гечләр тартмасы һәм өстәмә суыткычы бар. Әңгәмәдәшче әйтүенчә, бу җайланманы эшләгәндә иң авыры чылбырларны җыю булган, аның өчен ике айдан күбрәк вакыт үтеп киткән. Киләчәктә кабинасын да ясарга ниятли.

- Асылда, аны ике-өч ай эчендә дә ясарга булыр иде. Ләкин 2017 ел минем өчен үтә дә авыр булды. Җәй көне авыр чирдән хатыным үлеп китте. Аны ничек кенә дәва­ламадылар, файдасы тимәде, коткарып кына кала алмадык. Йортта хатын-кыз булмагач, аның нуры бетә. Өстә­венә, алты улыбыз миңа карап тора. Нәрсә эшләргә? Ничек кенә авыр булмасын, төшенкелеккә бирелергә ярамый. Шул ук елның декабрь аенда абзарыбыз янды. Эче тулы салам иде. Төнге сәгать өчтә күршем шалтыратты: “Янасыз бит” – ди. Чыксам, абзарны ут ялмап алган иде инде. Мин тизрәк мал-туарны чыгарырга тотындым. Ул вакытта 20 баш иде. Янгын бик көчле булды. Стеналары гына торып калды. Авыл Советына рәхмәт, вакытында килеп җиттеләр. Алар сүнде­решмәсә, ут күрше каралтыларга да күчәр иде. Авылдашларыбызга да рәх­мәт, акчалата ярдәм ит­теләр. Абзарны бер ай эчендә тергезеп куйдык, - дип хәтерли әңгә­мә­дәшчем.

Тормыш иптәше мәрхүмә Фәридә Нурислам кызы бе­лән 15 ел бәхетле гомер ки­чер­гәннәр. Сөлектәй алты ул үстергәннәр. Өлкәне Мар­сель­га - 25 яшь. Ул өйләнгән, уллары бар. 22 яшьлек Азат Кооператив институтында, 20 яшьлек Денис Урман техникумында белем ала. 19 яшьлек Тимур балачактан церебраль паралич белән авырый, шуңа ул Уфа шәһәрен­дәге махсус мәктәптә укый. 14 яшьлек Мират мәктәп укучысы, спорт белән шө­гыль­ләнә. 11 яшьлек Айбулат әтисе кебек эретеп ябыштырырга ярата, конструкцияләр һәм техника белән мавыга. Малайлары барлык эшләрдә дә әтилә­ренә ярдәм итәләр.

Узган елның көзендә Марат Расих улы Гөлназ Гафран кызына өйләнгән. Аның да ике улы бар. Гаиләнең яңа әгъ­заларын алар шатланып кабул иткән. Хәзер гаиләдә тугыз ир-егет. Гөлназ Гафран кы­зы Росгосстрахта страховка аген­ты булып эшли. Аның өлкән улы Русланга 22 яшь. Ул Башкорт дәүләт аграр университетын кызыл дипломга тәмамлаган, бүгенге көндә магистратурада белемен дә­вам итә. 17 яшьлек Тимур тех­нологик техникумда укый.

Марат Расих улы барсын да үз куллары белән эшләргә тырыша. Ике катлы йорты һәм абзарындагы һәр блокны үзенең станогы ярдәмендә ясаган. Җитештерүчәнле бетон бутагыч җайланма аңа 15 ел инде хезмәт итә. Аның ярдәмендә ул авылдагы күп кенә йорт нигезләрен салып биргән. Бу кешенең сәләте һәм оптимизмы сокланырлык. “Тагы нәрсәләр эшли белә­сез?” – дигән сорауга ул елмаеп: “Нәрсә эшли белмисез?” – дип сорагыз дип җа­вап бирде. Чынлап та, водительгә укып чыккан Марат Расих улының кулыннан килмәгән эше юк.

Шулай да төп килеме - мал үрчетүдән. Элегрәк ул фермерлык белән шөгыль­ләнгән, ләкин аны вакытлыча туктатып торырга туры килгән. Әлеге вакытта ул ит һәм сөт сата.

Өстәвенә, ул авылның ста­ростасы да. Әлеге вакытта зиратны коймалау белән мәш­гуль. Аның сүзләре буенча, авылдагы халык актив, һәрвакыт ярдәм итеп торалар, шуның өчен дә староста булу аңа авыр түгел.

- Тырышлык һәм теләк бул­ганда, барсын да өлге­рер­гә мөмкин. Иң мөһиме, кеше максат куеп, шуңа ом­тылырга гына тиеш, - ди ул.

Милена Шәймәрдәнова.